خلاصه حج ۱۹

از جلسات کیولیست
پرش به ناوبریپرش به جستجو

یکشنبه 90/1/21

با این که دکتر هیچ سمپاتی با عرب های سنی ندارند و اعتقاد ندارند که اونها چندان مسلمان های واقعی باشند, اما با این وجود یک مقایسه ای بین آنها و ایرانی های شیعه که انجام می دهند به نتایج مایوس کننده ای میرسند . چون به نظر نمی آید که این روندها بخواهند خود به خود اصلاح بشوند , بلکه انگار در سراشیبی هم هستیم, ناچار نکاتی به این بحث که قبلا هم به آن اشاره شده اضافه می شود.


هدف نهضت انبیا چه بود؟ اول نفی شرک و دعوت به توحید. در قرآن هم بزرگترین کناه شرک دانسته شده . یعنی خداوند هر گناهی را هم که ببخشد , برای پاک شدن از لوث شرک باید مراحل دردناکی طی بشود و عذاب الیمی چشیده شود.

توی علمای عربستان وسواس خیلی زیادی روی شرک و توحید هست . البته توجه آنها هم بیشتر به ظواهر و کمیت عبادت است . مثلا مُهر. یا توجهشان به نماز است, سروقت خواندن و پنج نوبت به جماعت خواندن و ... .

اما توی ایران بیشترین وسواس روی چی است؟ روی حجاب. اصلا یک بار هم یادم نمی آید که توی صدا و سیما یک نفر درباره ی این آدم هایی که به ضریح امام رضا می چسبند و اصلا کاری هم به خدا ندارند تذکری داده بشود که مواظب نیتتان باشید ممکن است کارتان به شرک نزدیک بشود.


محتوای تشیع چی است؟ آیا فقط این که بگوییم به امامان محبت داریم؟ دوست داشتنی که هیچ آثاری ندارد ، دروغین است . شیعه می گوید که امامان بعد از پیامبر حامل پیام خداوند برای ما است. این که ما فقط بدانیم که چه کسی حامل پیام بهتر است که کافی نیست. باید به آن پیام عمل کنیم. ما توی تشیع به بهترین منابع که از کلام و سنت زندگی امامان به ما رسیده دسترسی داریم . مراقبات و دعاها و سنتی که برای ما مانده میراثی است که تشیع را از دید ما متمایز و برتر می کند . الان ما چقدر از این منبع استفاده می کنیم که برتر از سنی ها باشیم.

گفته می شود که ولایت مهمترین مفهومی است که بقیه اعمال و عبادت ها بدون آن می تواند مردود باشد. ولایت یعنی این که تو به فرستادگان خدا اقتدا کنی. تحت ولایت پیامبر بودن این است که تو الگوی عبادت خودت را از پیامبر بگیری چون مطمئنی که آن عبادت صحیح است و خداوند این نحوه ی عبادت را تایید کرده است.پیامبران این نحوه ی عبادت را کشف کرده اند. محمد، ابراهیم که چه زحمتی کشیده و چه سردرگمی را چشیده وقتی فهمیده که خدایی هست و حالا نمی دانسته که چه طور باید این خدا را عبادت کند.

به این معنا، ولایت بر صدر بقیه اعمال هست چون بدون آن ، از درست بودن عباداتمان مطمئن نیستیم.

اما این مفهوم را بعضی به عنوان یک پناهگاه امن الکی استفاده می کنند. خودشان هم اذعان دارند که نه نماز درستی می خوانند و نه اعمال خوبی، اما می گویند ما ولایت ائمه و عشق ائمه را داریم.


نکته ای درباره علوم انسانی اسلامی

از آن جا که مبنای علوم انسانی ، نگاه به انسان است، علوم انسانی اسلامی حرف بی ربطی نیست. البته نه به این معنا که یک اسلام هست و یک علوم انسانی اسلامی. می تواند علوم انسانی های اسلامی مختلفی وجود داشته باشد. اصلا این اصطلاح "اسلامی " کمی غلط انداز است. مثلا می گویند فلسفه ی اسلامی، انگار که این فلسفه از توی دل اسلام در آمده.

در ضمن ، آدم می تواند با دیدگاه پوپری، درباره ی نظریه نه از روی مبانی آن، بلکه از روی نتایج آن قضاوت کند.

اما الان مساله این است که کسانی که از علوم انسانی اسلامی حرف می زنند هیچ چیزی ارائه نمی کنند.فقط اصرار دارند که این هست. بعضی ها هم بحث می کنند که نه نیست.وجود ندارد. ما می گوییم خیلی خوب، هست. حالا ارائه ش کنید!


بازگشت به آیات ابتدایی سوره حج


یا أَیهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَیءٌ عَظِیمٌ«1» ای مردم! از (عذاب) پروردگارتان بترسید، که زلزله رستاخیز امر عظیمی است!


میخواهیم کمی در مورد اوصاف قیامت(نه حشر ، و نه توصیف بهشت و جهنم) صحبت کنیم. در آیات ابتدایی سوره حج از "ساعه " یاد شده . ساعه یعنی شتابنده . چیزی که شتابان به سوی ما می آید. این واژه در قرآن گاهی به مرگ هم اشاره دارد.

این آیه را می توان به طور تمثیلی به توصیف مرگ هم مربوط دانست. در هنگام مرگ زلزله ی عظیمی در جسم انسان رخ می دهد. مرگ یک جور قیامت شخصی است. توی دوگانگی مفهوم ساعه در آیه ی بالا، ما تناظری بین مرگ جسم و مرگ زمین می بینیم. این که تری الناس سکاری و از خود بی خودی لحظه ی جان کندن ، و ...

تمثیل های قرآن تمثیل های واقعی هستند.در جهان حقایقی هست که صورت های آن را ما در دنیا می بینیم. در قرآن تمثیل ها صورت ها را به حقایق بر می گردانند. مثلا این آیه "ولکن اخلد الی الارض" زمین را تمثیلی از جسمانیت قرار داده . یا "و فی السماء رزقکم و ما توعدن" به آسمان معنوی اشاره دارد.