خلاصه حج ۲۷
یکشنبه 90/4/19
- در آغاز سوره ی حج ، عبادتی جمعی در کل زمین را مشاهده می کنیم، و یک پایان جمعی را . ارتباط مناسک شرعی با پایان زندگی این است که این همه تلاش در شریعت، به علت وجود آخرت است.
این رنجی که دینداران می کشند، آرمان خواهی و تلاششان، ناشی از حس مسئولیت نسبت به یک بازه ی نامتناهی زمانی است. اگر حیات نامحدودی در پیش نبود، این کارها برای چه؟ داریم زندگیمان را می کنیم دیگر. اما با وجود مرگ ، طبیعی است که به کاری فراتر از تجربه ی زندگی روزمره فکر کنیم و به زندگی روزمره قناعت نکنیم
- احکام حج در سوره در کنار احکام جهاد آمده است. در سوره می بینیم که اذن جهاد برای این داده شده که ما وظیفه داریم یک عبادت global انجام بدهیم که باید چه با صلح و چه با جنگ، محل آن را برای این منظور آماده کنیم.
اگر این عبادت وجود نداشت، می شد تصور کرد که اسلام هم صلح طلب مطلق باشد. یعنی امکان چنین رویکردی بود. می شود تصور کرد که جز به خاطر این دلیل، که اعلان توحید باشد، جنگ مجاز نباشد.
- در آیه ای که می گوید :"َافَلَمْ یسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ یعْقِلُونَ بِهَا..."(46) ، عقل اشاره شده چیزی ورای تفکر منطقی است . این عقل ، قدرت کلی شناخت حقیقت است که اتفاقا بیشتر شامل عواطف است ، و در حوزه ی زبان نیست، نمی توان آن را نوشت.به عقل ورزیدن با معنایی که ما به کار می بریم، منطق، بیشتر در قرآن با واژه یتفکرون اشاره شده.
- ِ...انَّ یوْمًا عِنْدَ رَبِّكَ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ«47» امروزه با نگاه کردن به تاریخچه ی کیهان ، که ما می دانیم زمان وجود بشر در برابر آن خیلی کم است، این آیه را بهتر درک می کنیم. حتی بعضی نظریات جدید می گویند بیگ بنگ هم آغاز این جهان نبوده، و انگار به تناوب بیگ بنگ هایی اتفاق می افتند.
- وقتی این وعده ی پیروزی به مسلمانان داه بود، آنها خیلی ضعیف بودند توی مدینه.7-8 سال بعدش مشرکین شکست مطلق خوردند.
- معنای جهاد در تاریخ اسلام کم کم عوض شد. در قرآن از ما می خواهد که مبلفغ داشته باشیم و با اهل کتاب گفتگو و بحث کنیم، اما مسلمانان فقط با شمشیر حرف زدند. گسترش اسلام نظامی بود. بعضی بررسی های تاریخی نشان می دهند که اوایل، شیعه موافق جهاد ابتدایی نبوده . اما به نظر می آید بعدا از فقه اهل سنت وارد شده. شافعی جهاد ابتدایی را وظیفه ی حکومت اسلامی می داند که باید سالی یک بار انجام شود. امامان این لشکرکشی ها را تایید نکردند.
- "ایزوتسو "در کتاب "انسان و خدا در قرآن" می گوید که در قرآن واژه ی مومنین به انسان هایی در همه ادیان اشاره می کرده، اما بعداز قرن دوم، مسلم برابر مومن قرار گرفته و بقیه هم کافر شمرده شده اند.
- آیا حرف شیعه فقط این است که : آدم هایی که ما دوست داشتیم را کشتند و بهشان ظلم کردند؟ شیعه باید مشخص کند که بعد از نپذیرفتن علی (ع) ، انحراف اصلی که در اسلام به وجود آمد چی بود. مثلا این که رابطه ی اسلام و اهل کتاب، جور دیگری تعریف شد. اما در فقه اهل سنت کارهای خلفای سه گانه هم به عنوان مرجع درست در نظر گرفته شده اند.
در مجمع تقریب ادیان، که سنی ها در آن فعال بوده اند، فقه جعفری به عنوان پنجمین فقه معتبر پس از چهار فقه اهل سنت پذیرفته اند. این نشان می دهد که تفاوت عمده ای ندیده اند با فقه های خودشان! مگر این که بگوییم انحراف عمده ای به وجود نیامده...
- وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ وَلَا نَبِی إِلَّا إِذَا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّیطَانُ فِی أُمْنِیتِهِ فَینْسَخُ اللَّهُ مَا یلْقِی الشَّیطَانُ ثُمَّ یحْكِمُ اللَّهُ آیاتِهِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَكِیمٌ«52»
تمنی یک جور آرزو همراه با برنامه ریزی است . امید هایی بود که یک رسول برای هدایت جامعه داشت و پیش بینی هایی که می کرد. اما نیروهای شیطان نمی گذاشته اند که این آرزوها به راحتی برآورده بشوند.و این جا فتنه ای و آزمایشی بوده برای فی قلوبهم مرض و از مومنین واقعی جدا می شدند.اما نهایتا خداوند موانع را برمی داشت.
- وقتی شهدا را ذکر می کند می گوید خدا خیر الرازقین است. برای این که هنوز رزقی در این دنیا برای شهدا مانده بوده . اما این شهید هنوز پس از مرگش هم رشد می کند و رزق حسن می گیرد و تکامل پیدا می کند. انگار جبران زمانی باشد که باید در دنیا می بوده اند و عمرشان باقی بوده.
- ذَلِكَ وَمَنْ عَاقَبَ بِمِثْلِ مَا عُوقِبَ بِهِ ثُمَّ بُغِی عَلَیهِ لَینْصُرَنَّهُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ«60» .سیاست هایی وجود دارد برای بازدارندگی از طرف یک قدرتمند، که خداوند آنرا اجازه نداده. این که تو سنگ را با توپ جواب بدهی که طرف دیگر این طرف ها پیدایش نشود. خیلی هم نا معقول به نظر نمی آید گاهی. اما ما فقط بمثل ما عوقب به ، یعنی همان قدر که خورده ایم، حق داریم بزنیم. این جا می گوید که اگر این کار را کردید - بازدارندگی شدید نکردید - و طرف باز هم کار بدش را تکرار کرد، نگران نباشید.خداوند به شما کمک می کند.
- خدای مسیحیان ، بیشتر "رحمن " است. برای همین است که مساله ی شر در الهیات مسیحی اینقدر پررنگ شده. چون با رحمانیت ناسازگار به نظر می آید.
